Karuzela VAT to jedno z najbardziej znanych oszustw podatkowych w Polsce i w całej Unii Europejskiej. Ten proceder przez lata pozbawił budżet państwa miliardów złotych. Co gorsza – w takiej karuzeli nie zawsze uczestniczą tylko przestępcy. Zdarza się, że uczciwy podatnik zostaje wciągnięty w ten łańcuch nieświadomie. Dlatego warto wiedzieć, czym jest karuzela VAT, jak działa i co grozi za udział w takim oszustwie.

Co to jest karuzela VAT (podatkowa)

Karuzela VAT, zwana też karuzelą podatkową, to mechanizm oszustwa podatkowego, którego celem jest wyłudzenie zwrotu podatku VAT. Polega on na tworzeniu pozornych transakcji pomiędzy firmami zarejestrowanymi na potrzeby podatku VAT, często działającymi w różnych krajach Unii Europejskiej.

W teorii wszystko wygląda legalnie – są faktury VAT, są dostawy i sprzedaż towarów. W praktyce jednak część transakcji jest fikcyjna, a głównym celem uczestników karuzeli jest wyłudzenie zwrotu podatku, którego nikt faktycznie nie zapłacił.

Ten proceder karuzeli VAT jest szczególnie groźny, ponieważ trudny do wykrycia – zwłaszcza gdy w łańcuchu uczestniczy wiele spółek pośredniczących.

Jak działają karuzele VAT?

Działanie karuzeli VAT można porównać do obrotowego koła – towar lub usługa krąży między różnymi podmiotami, często tylko na papierze.

Typowy mechanizm wygląda tak:

• Firma A kupuje towar w innym kraju Unii Europejskiej – to tzw. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, które jest objęte zerową stawką VAT.
• Towar trafia do firmy B, która sprzedaje go w Polsce z naliczeniem VAT, ale nie odprowadza tego podatku do urzędu skarbowego. To właśnie znikający podatnik (tzw. słup).
• Następnie towar przechodzi przez kilka spółek pośredniczących – tzw. bufory, które mają utrudnić śledzenie przepływu towaru.
• Ostatecznie towar trafia do firmy, który sprzedaje go z powrotem za granicę, stosując zerową stawkę VAT i ubiegając się o zwrot podatku VAT, którego nikt wcześniej nie zapłacił.

W ten sposób skarbowi państwa zostaje wyrządzona szkoda, a organizatorzy całego procederu zyskują nienależne pieniądze.

Karuzela podatkowa – przykład

Wyobraź sobie, że firma X z Polski kupuje partię elektroniki z Niemiec – bez podatku, bo to wewnątrzwspólnotowa dostawa. Następnie sprzedaje ten sprzęt firmie Y z naliczonym VAT-em, ale nie odprowadza go do urzędu skarbowego.

Firma Y sprzedaje towar dalej – do firmy Z, a ta do kolejnej spółki. Po kilku takich transakcjach towar trafia z powrotem za granicę. Ostatnia firma w łańcuchu występuje o zwrot podatku VAT z urzędu. W efekcie państwo traci, bo zwraca podatek, który nigdy nie wpłynął do budżetu.

Karuzela VAT (podatkowa) – jakie podmioty w niej występują?

Każda karuzela podatkowa ma swoją strukturę. Choć na pierwszy rzut oka wygląda jak zwykły łańcuch dostaw, w rzeczywistości pełni rolę mechanizmu przestępczego.

Organizator

To osoba lub grupa, która planuje cały proceder. Organizator kontroluje wszystkie podmioty w łańcuchu, decyduje o kierunku przepływu towarów i pieniędzy. To on czerpie największe korzyści z oszustwa podatkowego.

Znikający podatnik (tzw. słup)

To podmiot, który formalnie nabywa towary w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia, a następnie sprzedaje je dalej z doliczonym VAT-em, lecz nie odprowadza go do urzędu skarbowego. Po krótkim czasie firma znika, często bez majątku i z fikcyjnym zarządem.

Bufor (pośrednik)

To firma, która pośredniczy w obrocie towarem, pozornie prowadząc legalną działalność gospodarczą. Jej zadaniem jest zamaskowanie przepływu między znikającym podatnikiem a brokerem. Bufory utrudniają wykrycie oszustwa przez organy skarbowe.

Broker

Broker to ostatni ogniwo w łańcuchu. Zwykle to firma o stabilnej reputacji, która dokonuje wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów z zastosowaniem zerowej stawki VAT i występuje o zwrot podatku VAT. Właśnie w tym miejscu pojawia się największa strata dla skarbu państwa.

Spółka wiodąca

To podmiot, który formalnie kieruje całym łańcuchem. Często posiada powiązania kapitałowe z innymi firmami biorącymi udział w karuzeli. W praktyce spółka wiodąca zapewnia „oprawę” całego procederu, by wyglądał na legalny.

Co grozi za udział w karuzeli podatkowej?

Udział w karuzeli VAT to poważne przestępstwo skarbowe. Nawet jeśli przedsiębiorca nie miał świadomości, że uczestniczy w oszustwie podatkowym, organy ścigania mogą postawić mu zarzut współudziału.

Zgodnie z Kodeksem karnym skarbowym, za wyłudzenie zwrotu VAT grozi:

• wysoka grzywna,
• kara pozbawienia wolności do 25 lat – w zależności od kwoty uszczuplenia podatku,
• a w przypadku nieświadomego udziału – dotkliwe utrudnienia w działalności gospodarczej i długotrwałe postępowanie skarbowe.

Dlatego każdy przedsiębiorca powinien dokładnie sprawdzać swoich kontrahentów i reagować na wszelkie podejrzane sytuacje, takie jak: bardzo niskie ceny, brak historii firmy czy trudność w weryfikacji siedziby.

Karuzela VAT (podatkowa) – podsumowanie

Karuzele VAT to złożony mechanizm, który łączy pozorne transakcje w celu wyłudzenia podatku VAT. Dla jednych to sposób na szybki zysk, dla innych – ryzyko utraty firmy, majątku i wolności.

Jeśli masz wątpliwości, czy Twoja firma mogła zostać wciągnięta w karuzelę VAT, warto skonsultować się z prawnikiem. Kancelaria Balcerowicz pomaga przedsiębiorcom w analizie transakcji, obronie w postępowaniach skarbowych i w kontaktach z urzędem skarbowym.

Skontaktuj się z nami, by omówić swoją sytuację – kliknij tutaj.